Thiết quân luật là một cụm từ có lẽ không còn xa lạ với nhiều người, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động như hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này, cũng như những tác động của nó đến đời sống xã hội. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về thiết quân luật, từ định nghĩa, đặc điểm, đến những quy định pháp lý liên quan.
Thiết quân luật là gì?
Hiểu một cách đơn giản, thiết quân luật là tình trạng mà quân đội được trao quyền kiểm soát một khu vực nhất định, thay thế cho chính quyền dân sự. Điều này thường xảy ra trong những trường hợp khẩn cấp, khi an ninh, trật tự xã hội bị đe dọa nghiêm trọng, vượt quá khả năng kiểm soát của lực lượng chức năng thông thường.
Một số đặc điểm chính:
- Tính chất đặc biệt: Đây là một biện pháp mạnh, chỉ được áp dụng trong những tình huống cực kỳ nghiêm trọng.
- Thời hạn: Nó có thời hạn nhất định, tùy thuộc vào tình hình thực tế và quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
- Thẩm quyền: Việc ban bố quân luật thuộc thẩm quyền của những người đứng đầu nhà nước, ví dụ như Chủ tịch nước.
- Mục đích: Mục đích chính của điều này là nhanh chóng ổn định tình hình, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân.
Cảnh sát đứng gác trước cổng vào Quốc hội Hàn Quốc sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol ban bố thiết quân luật tại Seoul, Hàn Quốc ngày 3-12
Khi nào thiết quân luật được áp dụng?
Nó thường được áp dụng trong các trường hợp sau:
- Bạo loạn: Khi xảy ra các cuộc bạo loạn, biểu tình quy mô lớn, gây mất an ninh trật tự nghiêm trọng.
- Chiến tranh: Trong thời kỳ chiến tranh, quân luật có thể được áp dụng để bảo vệ an ninh quốc gia.
- Thiên tai: Trong trường hợp xảy ra thiên tai, dịch bệnh lớn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng, nó có thể được áp dụng để hỗ trợ công tác cứu hộ, cứu nạn, duy trì trật tự.
- Khủng bố: Khi có các hoạt động khủng bố đe dọa đến an ninh quốc gia.
Điều này ảnh hưởng đến đời sống người dân như thế nào?
Khi thiết quân luật được ban bố, người dân sẽ phải tuân thủ các quy định của quân đội. Một số quyền công dân cơ bản có thể bị hạn chế, chẳng hạn như:
- Hạn chế đi lại: Giới nghiêm có thể được áp dụng, người dân bị hạn chế di chuyển trong một khoảng thời gian nhất định.
- Kiểm soát thông tin: Việc kiểm duyệt báo chí, truyền thông có thể được áp dụng để ngăn chặn sự lan truyền thông tin sai lệch.
- Tạm dừng các hoạt động tập trung đông người: Các cuộc biểu tình, hội họp, sự kiện đông người có thể bị cấm.
Không chỉ cảnh sát mà ngay cả quân đội cũng được điều động đến khu phức hợp Quốc hội sau tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon Suk Yeol
Thiết quân luật ở Việt Nam
Tại Việt Nam, thiết quân luật được quy định tại Luật Quốc phòng năm 2018. Theo đó, Chủ tịch nước có quyền quyết định việc ban bố, bãi bỏ thiết quân luật theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ.
Kết luận
Đây là một biện pháp đặc biệt, chỉ được áp dụng trong những tình huống khẩn cấp. Việc áp dụng nó phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
